Một giấc ngủ chất lượng sẽ đảm bảo các yêu cầu về thời gian đủ sâu, đủ giờ, khi ngủ dậy có cảm giác khỏe khoắn, tinh thần tươi tỉnh khi thức giấc,… Theo nhà chuyên gia tình trạng mất ngủ sẽ bị gia tăng theo độ tuổi. Vậy tác hại của việc mất ngủ kéo dài là gì và làm thế nào để khắc phục tình trạng này thì cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!
Mục lục:
Mất ngủ kéo dài là bệnh gì?
Mất ngủ kéo dài, hay còn được gọi bằng tên tiếng Anh là “insomnia,” là một tình trạng rối loạn giấc ngủ ảnh hưởng đến sức khỏe và tâm lý của người bệnh, gây ra nhiều vấn đề liên quan đến hệ thần kinh và tim mạch, đồng thời tăng nguy cơ mắc phải nhiều bệnh lý khác.
Theo thông tin từ Học viện Y học giấc ngủ Mỹ, ước tính có khoảng 10% người trưởng thành gặp phải tình trạng mất ngủ kéo dài, trong khi từ 15% đến 35% người trưởng thành phải đối mặt với chứng mất ngủ cấp tính kéo dài trong vài ngày, vài tuần, thậm chí có thể kéo dài lên đến 3 tháng. Điều này cho thấy rằng mất ngủ không phân biệt tuổi tác và có thể xảy ra với bất kỳ ai trong mọi độ tuổi.
Chứng mất ngủ không chỉ gây ảnh hưởng tiêu cực đến giấc ngủ, mà còn gây ra những tác động xấu đến sức khỏe tổng thể và tinh thần của người bệnh. Đối với nhiều người, cảm giác mệt mỏi và suy giảm năng lượng xuất phát từ thiếu ngủ có thể làm suy yếu hiệu suất làm việc, gây khó khăn trong việc tập trung, và làm giảm khả năng toàn diện trong các hoạt động hàng ngày.
Hơn nữa, tình trạng mất ngủ kéo dài cũng có thể làm gia tăng nguy cơ mắc phải nhiều bệnh lý nghiêm trọng khác, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến hệ thần kinh và tim mạch. Bệnh nhân mất ngủ có thể đối mặt với nguy cơ cao hơn về tăng huyết áp, bệnh tim mạch và rối loạn nhịp tim, đồng thời cũng có thể dễ dàng mắc các bệnh về tâm thần như lo âu và trầm cảm.
Nguyên nhân gây ra bệnh mất ngủ kéo dài
Nguyên nhân gây mất ngủ kéo dài rất đa dạng và đòi hỏi sự tìm hiểu cẩn thận để xác định chính xác vấn đề, từ đó giúp quá trình điều trị trở nên hiệu quả hơn. Dưới đây là một số nguyên nhân chính gây mất ngủ kéo dài:
– Stress trong công việc và cuộc sống: Cuộc sống hiện đại đòi hỏi chúng ta phải đối mặt với một lượng công việc lớn, áp lực và trách nhiệm gia tăng, từ đó gây ra tình trạng căng thẳng và lo lắng. Lo âu và áp lực kéo dài dẫn đến giấc ngủ không ngon, khó khăn trong việc thư giãn và gây mất ngủ. Người lao động, đặc biệt là những người làm việc trong môi trường áp lực cao hoặc phải đối diện với những thay đổi không lường trước, thường bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi vấn đề này.
– Thay đổi thời gian và chế độ sinh hoạt không đều đặn: Thời gian biểu không ổn định, thay đổi thường xuyên hoặc chế độ sinh hoạt không đều đặn (ví dụ như thức khuya và ngủ nướng vào ngày nghỉ) cũng là một nguyên nhân dẫn đến mất ngủ kéo dài. Cơ thể cần có một chuỗi bình thường của hành vi ngủ, việc thay đổi thường xuyên khiến cơ thể không thích nghi tốt và dẫn đến mất cân bằng giấc ngủ.
– Sử dụng rượu, chất kích thích và thuốc: Các loại đồ uống chứa cồn như bia và rượu, cũng như các chất kích thích như caffeine trong cà phê, trà và năng lượng, có thể tác động tiêu cực đến giấc ngủ. Dùng quá nhiều các chất này, đặc biệt là vào buổi tối hoặc gần giờ đi ngủ, làm hưng phấn hệ thần kinh và cản trở quá trình thư giãn cần thiết để vào giấc ngủ. Ngoài ra, một số loại thuốc nhất định, như thuốc ức chế hoặc kích thích, cũng có thể gây ra tình trạng mất ngủ.
– Lạm dụng thuốc: Một số loại thuốc, như thuốc điều trị tăng huyết áp, corticoid, thuốc chống trầm cảm và một số loại thuốc khác, có thể gây mất ngủ kéo dài như một tác dụng phụ. Ví dụ, corticoid thường được sử dụng để giảm viêm và kiểm soát các bệnh lý nhiễm trùng, nhưng chúng có thể làm suy yếu chu kỳ tự nhiên của giấc ngủ. Ngoài ra, nhiều loại thuốc chống trầm cảm có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh gây ra rối loạn giấc ngủ.
– Môi trường sống và thói quen sinh hoạt: Môi trường sống và thói quen sinh hoạt cũng đóng vai trò quan trọng trong việc điều tiết giấc ngủ. Lệch múi giờ, điều kiện ánh sáng không thích hợp vào ban đêm hoặc điện thoại thông minh và máy tính di động được sử dụng quá mức trước giờ đi ngủ có thể làm ảnh hưởng đến chu kỳ giấc ngủ và dẫn đến mất ngủ kéo dài. Ngoài ra, môi trường sống bị ô nhiễm, nhất là ô nhiễm tiếng ồn do xe cộ và các công trình xây dựng, cũng làm ảnh hưởng tiêu cực đến giấc ngủ và góp phần vào tình trạng mất ngủ kéo dài.
– Bệnh lý: Nhiều bệnh lý mạn tính và các triệu chứng liên quan đến chúng, như viêm dạ dày, trào ngược dạ dày thực quản, đái tháo đường, tăng huyết áp, suy thận mãn, phì đại tuyến tiền liệt và các bệnh lý khác, cũng là một trong những nguyên nhân phổ biến gây mất ngủ kéo dài. Đối với người bệnh, sự khó chịu từ các triệu chứng mạn tính khiến việc thư giãn và ngủ trở nên khó khăn, làm suy giảm chất lượng giấc ngủ và dẫn đến tình trạng mất ngủ kéo dài, đặc biệt là ở nhóm người lớn tuổi.
– Rối loạn giấc ngủ: Ngoài các nguyên nhân nêu trên, mất ngủ kéo dài cũng có thể là hậu quả của các rối loạn giấc ngủ như hội chứng chân không yên, mất ngủ tiếp điểm, chứng mất ngủ kinh niên và rối loạn hành vi giấc ngủ. Những rối loạn này ảnh hưởng đến cơ chế giấc ngủ và làm gián đoạn chu kỳ giấc ngủ bình thường.
Triệu chứng của bệnh mất ngủ kéo dài
Bệnh mất ngủ kéo dài có thể biểu hiện khác nhau trên lâm sàng và thay đổi tùy theo từng đối tượng. Tuy nhiên, người bệnh có thể nhận biết và phát hiện tình trạng này thông qua một số triệu chứng mất ngủ kéo dài như sau:
– Đau đầu: Một trong những triệu chứng phổ biến của mất ngủ kéo dài là cảm giác đau đầu. Nguyên nhân gây đau đầu khi mất ngủ kéo dài được cho là do tế bào thần kinh não không được cung cấp đủ máu, căng thẳng thần kinh, và sự mệt mỏi toàn diện của cơ thể. Triệu chứng đau đầu thường xuất hiện vào ban đêm và càng khiến bệnh mất ngủ kéo dài diễn tiến xấu hơn. Tuy nhiên, cũng có người trải qua cảm giác đau đầu vào buổi sáng sau một đêm không ngon giấc. Đau đầu kéo dài không chỉ gây ra khó chịu và giảm chất lượng cuộc sống, mà còn có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý khác như rối loạn tâm thần, lo âu và trầm cảm.
– Mệt mỏi, chán ăn: Khi không ngủ ngon, cơ thể không được hồi phục đủ năng lượng, gây ra sự mệt mỏi, uể oải và cảm giác mất cảm giác thèm ăn. Mất ngủ kéo dài ảnh hưởng đến cơ chế cân bằng năng lượng của cơ thể, làm suy giảm hiệu suất làm việc và giảm đáng kể chất lượng cuộc sống. Mệt mỏi và chán ăn cũng có thể là hậu quả của tình trạng mất ngủ kéo dài, khiến người bệnh rơi vào vòng luẩn quẩn và khó khăn trong việc thoát khỏi tình trạng mất ngủ.
– Mất ngủ vào buổi tối: Người bệnh mất ngủ kéo dài thường gặp khó khăn khi cố gắng đi vào giấc ngủ ban đầu, dễ tỉnh giấc giữa đêm và khó ngủ lại hoặc thức dậy sớm vào buổi sáng. Cảm giác mệt mỏi, đau đầu và tinh thần căng thẳng vừa là nguyên nhân gây mất ngủ kéo dài, vừa có thể là hậu quả của tình trạng rối loạn giấc ngủ. Chu kỳ giấc ngủ bị gián đoạn khiến người bệnh không thể duy trì giấc ngủ liên tục và sâu, gây ra sự mệt mỏi và ảnh hưởng xấu đến tinh thần và hiệu suất làm việc trong ngày hôm sau.
– Mất ngủ vào buổi trưa: Mất ngủ kéo dài khiến người bệnh gặp khó khăn trong việc có một giấc ngủ ngắn vào buổi trưa, thậm chí khi thực hiện giấc ngủ ngắn cũng không đủ để tái tạo năng lượng. Điều này dẫn đến tình trạng tinh thần khó chịu và cơ thể uể oải hơn, làm giảm hiệu suất làm việc và tập trung trong các hoạt động hàng ngày.
– Suy giảm trí nhớ và khó tập trung: Mất ngủ kéo dài ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động của hệ thần kinh trung ương, gây ra suy giảm trí nhớ và khó khăn trong việc tập trung vào công việc và học tập. Cảm giác mệt mỏi và căng thẳng từ việc không có giấc ngủ đủ giấc càng làm suy yếu khả năng tập trung và ghi nhớ thông tin.
– Các rối loạn tâm lý kèm theo: Mất ngủ kéo dài có thể làm tăng nguy cơ mắc các rối loạn tâm thần, đặc biệt là trầm cảm. Tình trạng căng thẳng, lo lắng, và mệt mỏi liên tục khiến người bệnh dễ rơi vào tình trạng tinh thần u ám và mất hứng thú trong cuộc sống.
– Chất lượng giấc ngủ suy giảm: Khó vào giấc ngủ, khó duy trì giấc ngủ, dậy quá sớm, ngủ dậy vẫn thấy mệt và tỉnh dậy nhiều lần trong giấc ngủ (mỗi lần 30 phút) là những dấu hiệu thường gặp của mất ngủ kéo dài. Những triệu chứng này làm giảm chất lượng giấc ngủ, khiến người bệnh không cảm thấy được nghỉ ngơi và khỏe mạnh sau giấc ngủ.
Tác hại của mất ngủ kéo dài
Mất ngủ kéo dài có tác động lớn và đa chiều đến tinh thần và cuộc sống sinh hoạt của con người. Dưới đây là một số hậu quả mà việc mất ngủ kéo dài có thể gây ra:
– Ảnh hưởng tới tâm lý: Mất ngủ kéo dài làm giảm lượng giấc ngủ và làm rối loạn chu kỳ giấc ngủ, dẫn đến tâm trạng không ổn định. Người bị mất ngủ kéo dài thường dễ cáu gắt, bực bội, có thể cảm thấy cảm xúc biến đổi không lý thuyết và khó kiểm soát. Sự căng thẳng và lo âu trong cuộc sống cũng tăng lên, khiến khả năng thích ứng với những tình huống khó khăn giảm đi. Những triệu chứng này ảnh hưởng đến tinh thần tổng thể và làm giảm chất lượng cuộc sống của người bệnh.
– Giảm khả năng tập trung và ghi nhớ: Mất ngủ kéo dài làm suy giảm khả năng tập trung chú ý và ghi nhớ thông tin. Người bệnh có thể dễ dàng bị phân tâm trong công việc hoặc học tập, làm giảm hiệu suất và năng suất trong các hoạt động hàng ngày. Khó khăn trong việc tập trung cũng ảnh hưởng xấu đến quá trình học tập và đạt được mục tiêu công việc.
– Giảm thời gian phản ứng: Một trong những hậu quả nguy hiểm của mất ngủ kéo dài là giảm thời gian phản ứng. Một người buồn ngủ trong khi lái xe hoặc làm việc có thể gục đầu chợp mắt trong vài giây mà không hề hay biết. Điều này tạo ra tình huống nguy hiểm và tăng nguy cơ gây ra tai nạn giao thông hoặc các sự cố đáng tiếc trong công việc.
– Các vấn đề về thăng bằng: Mất ngủ kéo dài cũng làm ảnh hưởng đến hệ thống cân bằng của cơ thể, dẫn đến việc dễ mất thăng bằng, dễ té ngã và gây ra các tai nạn vật lý khác.
– Ảnh hưởng tới sức khỏe: Mất ngủ kéo dài gây rối loạn nhịp tim, tăng huyết áp và tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim. Những vấn đề về tim mạch này là nguy cơ tiềm tàng dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe. Ngoài ra, mất ngủ kéo dài còn làm tăng nguy cơ béo phì và đái tháo đường, góp phần vào các vấn đề sức khỏe khác nhau.
– Ảnh hưởng đến làn da và mái tóc: Mất ngủ kéo dài ảnh hưởng đến quá trình tái tạo và phục hồi da, làm giảm sự tươi trẻ và gây ra nám da, nếp nhăn. Ngoài ra, mái tóc cũng có thể bị ảnh hưởng, trở nên khô và dễ gãy rụng.
Với người mắc bệnh mất ngủ kéo dài có thể tham khảo sử dụng máy điện sinh học DDS. Dùng máy xung điện vào người thầy thuốc kích hoạt dòng điện từ cơ thể thầy thuốc tác động vào người bệnh giúp khai thông kinh lạc và cân bằng độ PH hỗ trợ giảm bớt gánh nặng của bệnh mất ngủ.
Trên đây là chia sẻ chi tiết về tác hại của việc mất ngủ kéo dài cũng như một số nguyên nhân gây ra bệnh. Người bệnh nên loại bỏ những nguyên nhân có khả năng gây ra bệnh để có được định hướng cũng như liệu trình điều trị tốt hơn.
